Boswachterij Leende met een oppervlakte van 2300 hectare loopt door tot de grens met België. Het grootste gedeelte bestaat uit naaldbos, gevolgd door heide, akkers en graslanden. Grote delen van wat nu dennenbos is was vroeger heide maar is vanaf de negentiende eeuw ontgonnen.

De grove dennen werden veel gebruikt in de mijnbouw. Dit omdat het hout ‘spreekt eer het breekt’, wat betekent dat het hout eerst flink begint te kraken voordat het uiteindelijk breekt. Dit gaf de mijnwerkers net iets meer tijd om in veiligheid te komen dan met andere houtsoorten. Daar kwam nog bij dat grove den goed kon groeien in anders arme gronden, en dus in Nederland geproduceerd kon worden. Er wordt weer aan gewerkt om de heide te herstellen door het bos te kappen, dit komt de hydrologie ook ten goede waardoor het nog beter kan herstellen.

De heide wordt begraasd door het Kempische schaap, dit is een ras wat niet veel meer voorkomt in de gewone veeteelt maar nog wel veel gebruikt wordt in heide gebieden. Aan de zuidkant van de Groote Heide werden tot een eeuw geleden nog valken gevangen en afgericht voor de jacht. Het gebied is verder ingericht voor recreatie, zo is er een ligweide om even helemaal weg te dromen in het zonnetje, veel wandelpaden en picknickplaatsen.

Flora en fauna

In het dal van de Tongelreep zijn de broekbassen matig ontwikkeld, sommige soorten als de Elzenzegge en Zompzegge maar mist het nog soorten als de Stijve zegge. Door het herstel van de hydrologie waar ook inundatie bij horen hoopt men een meer ontwikkelt broekbos te krijgen.

De heide is echter wel een goed ontwikkeld gebeid. Het is een van de weinig vindplaatsen van de zeldzame rode dopheide. Ook is het een belangrijk broedgebied voor vele vogels waaronder de roodborsttapuit, de boomleeuwerik en de geelgors. Als u geluk heeft zult u een zandhagedis treffen die zichzelf opwarmt in het zonnetje.

In de bossen is de kans groot dat u de prachtige roze toortsen van vingerhoedskruid ziet. Deze plant is echter erg giftig.