Het meest opvallende in dit bijna 80 km2 grote park is het ravijn. Over de eeuwen uitgesleten uit graniet door de rivier Despeñaperros heeft het steile wanden, soms bijna 500 meter! De grijze grillige rotsformaties die boven de vegetatie uitsteken geven het park een eigen karakter.

Vroeger werd het ravijn als een makkelijke doorsteek gebruikt naar de andere zijde van de bergketen maar nu er een weg en spoorverbinding is heeft de natuur het terug gekregen. De slag van Las Navas de Tolosa die hier gevochten is in 1212, is een van de belangrijkste van Andalusië. Hier namen de christenen het tegen de moren op. Sommigen denken dat de naam van het gebied hier van afstamt. Letterlijk betekent het “honden over de klif” waarbij honden zou refereren naar de moren. Anderen denken dat de naam van de klif zelf komt “despeñaderos”.

Er zijn een aantal gemarkeerde routes in het gebied, waaronder een van ongeveer 13 km die u lang de langs het ravijn naar een uitzichtpunt brengt.

Lynxen en wolven

In dit ruige gebied zijn de zeldzame lynx en de wolf aanwezig ook al laten ze zich niet vaak zien. Reeën, zwijnen, mangoesten, vossen en de wilde kat zijn talrijker maar sommigen ook nog moeilijk waar te nemen. De ruigte trekt ook roofvogels als de vale gier, torenvalk, dwergarend, steenarend, sperwers en buizerd aan die in de rotsformaties hun nesten bouwen. In de rosten zijn overdag de blauwe en rode rotslijster actief maar ‘s nachts komen de vleermuizen uit hun beschutte plekken om te jagen.

Vegetatie in het ravijn

Het westen van het ravijn wordt nog begroeid door de oorspronkelijke vegetatie. Gal, kurk en steeneiken zijn de dominante soorten met in de ondergroei mirte, pistache, wilde olijf en hulsteiken. De hulsteik is een van de weinige soorten die groen blijft. Dennenbossen voornamelijk aangeplant, in het grote herbebossing project. Langs de rivieren zijn weer andere bossen te vinden met wilgen, elzen en essen waar de ijsvogel uitrust na de jacht.