De Vogelsberg is het grootste aaneengesloten basalt massief in Europa. Het massief is in het Tertiair ontstaan, bijna 20 miljoen jaar geleden. Tot op heden karakteriseert het massief de Vogelsberger landschap. De Vogelsberg is tevens de grootste vulkaan van Europa, hij was maar liefst 10 miljoen jaar actief. Hoewel niet zo spectaculair als de Kilimanjaro of de vulkanen in Hawaï. 

 

Vegetatie

 

De vegetatie in het landschap heeft zich door de eeuwen heen aan de mens weten aan te passen. Het van origine volledig beboste gebied is vandaag de dag een mozaïek van bossen, graslanden, weiden en akkers. 

 

Typisch zijn ook nog steeds op grote schaal beschikbaar Lesesteinwälle met sleedoorn, meidoorn, hazelaar en hondsroos. In gebieden van de ruilverkaveling zijn ze helaas meestal verdwenen. Deze Lesesteinwälle, ook wel houtwallen genoemd, zijn interessant voor veel soorten vogels. Vogels die in het in de rest van Duitsland moeilijk hebben komen in de houtwallen nog tot een succesvol broedpaar. Broedvogels van de houtwal zijn de grauwe klauwier, de grasmus en de geelgors.

 

Breungeshainer hei

 

Het enige heide gebied in de Vogelsberg, de Breungeshainer hei wordt heel erg verstoord door drainage maatregelen en berken- en dennenaanplant. De typische vegetatie van veenmossen, zonnedauw en veenpluizen is alleen aanwezig in kleine overblijfselen van de hei. Door het toevoeren van extra water en een geïntensiveerd beheer wordt geprobeerd dit gebied nog te redden.

 

Wandelen 

 

Het gevarieerde open landschap gevormd door weelderige weilanden, omzoomd door houtwallen in afwisseling met gemengd bos over de flanken van de uitgedoofde vulkaan is vrij toegankelijk via de Vulkanring Vogelsberg, een wandelpad van 125 kilometer die de Vogelsberg omringt.